Türkiye Liman İşletmecileri DerneğiTÜRKLİM Lideri Aydın Erdemir, Ocak-Haziran 2023 döneminde Türkiye’deki limanların dış ticaret performansını ve dünyaya kruvaziyer trafiğini değerlendirdi.
Aydın Erdemir, İskenderun Limanı’nın deprem sonrası dönemde hem yük hem de konteyner elleçleme sayıları açısından değerli bir toparlanma yaşadığını belirterek, “Deprem sonrası konteyner elleçleme sayıları dramatik bir şekilde düşen İskenderun Liman İşletmesi bünyesindeki limanlarımızda (İskenderun Limak ve Assan) konteyner hareketi yeniden hızla yükselmeye başladı ve deprem öncesi ve 2022’deki aylık elleçleme sayıları yaklaştı.
Bakım onarım çalışmaları ile daha verimli hale gelen liman tesislerinin de katkısıyla İskenderun Liman İşletmesi’ndeki elleçleme sayılarının yeniden arttığını görüyoruz.” Aydın Erdemir’in sorularımıza verdiği cevaplar şöyle:
2023 yılının ilk yarısında limanlarımızın performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?
2023 yılının ilk yarısında (Ocak-Haziran) elleçlenen tonajları 2022 yılının aynı dönemi ile karşılaştırdığımızda 11,6 milyon ton daha az olmak üzere toplam 260,9 milyon ton yük elleçlendiğini görüyoruz. Mart ayından bu yana hep pozitif seyreden ithalat yüklerinde Ocak-Haziran toplamında yüzde 8,39’luk bir büyüme gözlemliyoruz.
Ancak ithalattaki bu büyümeye karşın en büyük düşüş yüzde 16,70 ile ihracat yüklerinde meydana gelirken, onu yüzde 16 ile yeniden ihracatta transit yükler izledi. Kabotajdaki azalma oranı ise yüzde 9,20 seviyesinde. Ocak ayından bu yana düşüş eğiliminde olan toplam navlun hareketi, ithalattaki artışla birlikte ilk kez negatiften pozitife döndü. Haziran ayında da çok sınırlı da olsa yüzde 0,1’lik bir büyüme oldu.
Bu durum haziran ayı ile birlikte limanlarımızdaki hareketliliğin daha olumluya döneceğini de gösteriyor. Artan ithalatın yanı sıra toplam yük içinde düşüş eğilimi gösteren ihracat, kabotaj ve transit yüklerle yılın ikinci yarısında daha olumlu gelişmeler bekliyoruz.
Kocaeli Limanı ilk sırada
Toplam elleçlenen yükte limanların konumu nasıl?
İlk yarıda en fazla yükü 40 milyon tonla Kocaeli Bölge Liman İşletmesi elleçlerken, Kocaeli’yi 40,5 milyon tonla Aliağa Bölge Liman İşletmesi, 28,6 milyon tonla Ceyhan Liman İşletmesi üçüncü, 28,5 milyon tonla İskenderun Bölge Liman İşletmesi dördüncü oldu.
Türkiye’de en çok yük elleçleyen ilk 10 liman otoritesi, toplam yükün yüzde 84,5’ini elleçlemeye devam ediyor. Konteyner elleçlemede Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı 1,6 milyon TEU ile birinci, Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı 1 milyon TEU ile üçüncü, Mersin Bölge Liman Başkanlığı 971.458 TEU ile üçüncü, Tekirdağ Liman İşletmesi 824.464 TEU ile dördüncü sırada yer alıyor.
Konteyner taşımalarında ilk yarı sonunda rakamlar nasıl görünüyor?
2023 yılının ilk yarısında yaklaşık 6,1 milyon TEU konteyner elleçlenirken, 2022’nin bire bir cirosuna göre 291.335 TEU düşüşle yüzde 4,56 düşüş yaşandı.
2023’ün ilk yarısında en büyük düşüş yüzde 17,22 ile transit yüklerde yaşanırken, onu yüzde 5,86 ile kabotaj izledi. Önceki aylara göre ihracattaki artışla birlikte değerli bir toparlanma yaşandı ve bu nedenle ilk yarı toplamında ihracat konteynerlerindeki artış yüzde 0,24 ile pozitife döndü. Önceki aylara göre ithal konteynerlerde yaşanan büyük drop oranları hızla azaldı ve ilk yarıda düşüş oranı yüzde 2,91 oranında kaldı.
Özellikle yılın başından bu yana Karadeniz’deki çatışmalar nedeniyle hep düşüş yaşayan transit konteynerdeki gelişmeler Haziran ayında hızla yeniden olumluya döndü ve böylece transit konteynerde beklentilerimizin çok üzerinde yüzde 17,2’lik bir büyüme sağlandı. Döviz kurunun ihracat üzerindeki olası etkilerinin üçüncü çeyrekte daha fazla görüleceği ve böylece verilerin daha olumlu bir seyir izleyeceği düşünüldüğünde, özellikle konteynerde değerli bir toparlanma öngörebiliriz.
Kruvaziyer limanlarında son 8 yılın en yüksek rakamı
Aydın Erdemir, Ocak-Mayıs sonunda son 8 yılın en yüksek yolcu sayısına ulaşan kruvaziyer limanlarında 2023’ün ilk yarısında toplam 482 bin 925 yolcuya ulaşıldığını belirterek, şu bilgileri paylaştı: “2022’nin ilk yarısında 255 bin 827 yolcu ağırlayan limanlarımız, 2023’ün aynı döneminde yüzde 47 arttı.
2023 yılının ilk yarısına baktığımızda; 2015 yılından sonra son 8 yılda ulaşılan en yüksek yolcu sayısına kruvaziyer limanlarımızın yeniden yükselişte olduğunu gösteriyor.
2013 yılında 2,3 milyon yolcu ile yokuşu yaşayan kruvaziyer limanlarımız, 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde 726 bin 844 yolcu ağırlarken, düşüşünü sürdüren yolcu sayısı 2014 yılında 538 bin 801, 2015 yılında ise 647 bin 719 oldu. 2023, potansiyelimizi test edeceğimiz bir yıl olarak son derece kritik.”
Yolcu gemilerinin Türkiye’de yanaştığı limanlara göre yolcu dağılım bilgilerini aktaran Erdemir’in verdiği bilgiye göre, Ocak-Haziran aylarında Türkiye’ye gelen kruvaziyer yolcularının yüzde 53,6’sı Kuşadası limanına, yüzde 24’ü Galataport’a, yüzde 4,8’i Bodrum’a, yüzde 4,2’si Çeşme’ye, yüzde 1,3’ü Çeşme’ye, yüzde 1,3’ü Çanakkale’ye, yüzde 69’u Antalya’ya gidiyor. ‘ İzmir’e de geldi. Kuşadası ve Galataport toplam yolcuların yüzde 77,5’ine ev sahipliği yaparken, ilk 8 kruvaziyer limanı toplam yüzde 95’lik paya sahip.
